ชื่อสามัญ: False daisy, White
head, Yerbadetajo herb มีชื่อเครื่องยาว่า Herba
Ecliptae
ชื่อวิทยาศาสตร์: Eclipta
prostrata (L.) L. จัดอยู่ในวงศ์ทานตะวัน (ASTERACEAE หรือ COMPOSITAE) เช่นเดียวกับกะเม็งตัวผู้
สมุนไพรกะเม็ง มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ: กะเม็งตัวเมีย กาเม็ง คัดเม็ง (ภาคกลาง), หญ้าสับ ฮ่อมเกี่ยว ห้อมเกี้ยว (ภาคเหนือ), บังกีเช้า (จีน), ฮั่นเหลียนเฉ่า (จีนกลาง), บักอั่งเน้ย,
อั่วโหน่ยเช่า, เฮ็กบักเช่า
(จีน-แต่จิ๋ว) เป็นต้น
กะเม็ง มีทั้ง
"กะเม็งตัวผู้" และ "กะเม็งตัวเมีย"
จำกันง่าย ๆ ก็คือ กะเม็งตัวผู้ดอกมีสีเหลืองใหญ่
ส่วนกะเม็งตัวเมียดอกมีสีขาวและมีขนาดเล็ก
และในบทความนี้เราจะพูดถึงเฉพาะกะเม็งตัวเมียครับ
ลักษณะของกะเม็ง
- ต้นกะเม็ง จัดเป็นไม้ล้มลุกขนาดเล็กที่ทอดไปตามพื้นตั้ง
มีความสูงประมาณ 10-60 เซนติเมตร
ลำต้นมีสีเขียวหรือสีน้ำตาลแดงและมีขนละเอียด บางต้นค่อนข้างเกลี้ยง
และจะแตกกิ่งก้านที่โคนต้น,,,
- ใบกะเม็ง ใบเป็นใบเดี่ยว
ออกเรียงตรงข้ามกัน ลักษณะของใบเป็นรูปหอกเรียวยาว ปลายใบเรียวแหลม
ฐานใบเป็นรอยเว้าเข้าเล็กน้อยทั้งสองด้าน ขอบใบเรียบหรือเป็นจักห่าง ๆ ประมาณ 2-3
จักช่วงปลายใบ ขอบใบทั้งสองด้านมีขนสั้น ๆ สีขาว ใบกว้างประมาณ 0.8-2
เซนติเมตรและยาวประมาณ 4-10 เซนติเมตร
ก้านใบไม่มี (ถ้าเกิดในที่แห้งแล้งใบจะมีขนาดเล็ก
แต่ถ้าเกิดในที่ชุ่มชื้นมีน้ำมากใบจะใหญ่)
- ดอกกะเม็ง ออกดอกเป็นช่อกระจุกแน่น
ออกดอกเป็นช่อเดี่ยวที่บริเวณยอด หรือ 1-3 ช่อบริเวณง่ามใบ
ดอกวงนอกรูปลิ้น เป็นดอกเพศเมีย มีประมาณ 3-5 ดอก
กลีบดอกมีสีขาว ส่วนดอกวงในกลีบดอกติดกันเป็นหลอด ที่ปลายแยกเป็นกลีบ 4 กลีบ มีสีขาวและเป็นดอกแบบสมบูรณ์เพศ ส่วนก้านดอกเรียวยาว
มีความยาวประมาณ 2-4.5 เซนติเมตร,
- ผลกะเม็ง ผลมีลักษณะเป็นรูปลูกข่าง
มีสีเหลืองปนดำ เมื่อนำมาขยี้ดูจะมีน้ำสีดำออกมา ส่วนผลแก่แห้งมีสีดำไม่แตก
ปลายผลมีรยางค์เป็นเกล็ดยาวประมาณ 2.5 มิลลิเมตร
ขนาดของผลยาวประมาณ 3-3.5 มิลลิเมตรและกว้างประมาณ 1.5
มิลลิเมตร
แหล่งอ้างอิง: สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. "กะเม็ง".
[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.rspg.or.th.
[7 ธ.ค. 2013].
มูลนิธิหมอชาวบ้าน. นิตยสารหมอชาวบ้าน
เล่มที่ 7
คอลัมน์: สมุนไพรน่ารู้. "กะเม็งตัวเมีย".
[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.doctor.or.th.
[7 ธ.ค. 2013].
ศูนย์สมุนไพรทักษิณ คณะเภสัชศาสตร์
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. "กะเม็ง สมุนไพรที่ไม่ควรมองข้าม".
(รศ.ดร.สนั่น ศุภธีรสกุล
ภาควิชาเภสัชเวทและเภสัชพฤกษศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์).
[ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: herbal.pharmacy.psu.ac.th.
[7 ธ.ค. 2013].
อุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ คณะเภสัชศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล. "กะเม็ง". [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.pharmacy.mahidol.ac.th.
[7 ธ.ค. 2013].
หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย (วิทย์
เที่ยงบูรณธรรม).
ผู้จัดการออนไลน์. "วิจัย กะเม็ง-กระชาย
มีฤทธิ์ต้านไวรัส HIV". [ออนไลน์].
เข้าถึงได้จาก: www.manager.co.th. [7 ธ.ค. 2013].
ฐานข้อมูลโครงงานวิทยาศาสตร์ ห้องสมุด สสวท..
โรงเรียนนิยมศิลป์อนุสรณ์ อ.วิเชียรบุรี จ.เพชรบูรณ์. "การทำหมึกโรเนียวจากกะเม็ง".
(มัธยมต้น ชนะเลิศประกวดรางวัลที่ 1 สาขาวิทยาศาสตร์ประยุกต์ ภาคเหนือตอนล่าง ปี 2545). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: elib.ipst.ac.th. [7 ธ.ค. 2013].
สถาบันการแพทย์ไทย-จีน เอเชียตะวันออกเฉียงใต้.
"อั่วโหน่ยเช่า". [ออนไลน์].
เข้าถึงได้จาก: tcm.dtam.moph.go.th. [7 ธ.ค.
2013].
Zhang Y, Lin ZB. Herba Ecliptae: mo han lian In: Wang BX,
Ma JK, Zheng WL, Qu SY, Li R, Li YK (eds.). Modern study of pharmacology in
traditional Chinese medicine. 2nd ed. Tianjin: Tianjin Science & Technology
Press, 1999.
Institute of Medicinal Plant Development and Institute of
Materia Medica, Chinese Academy of Medicinal Sciences. Chinese Materia Medica.
Vol. IV. 2nd ed. Beijing: Renmin Weisheng Publishing House, 1988.
ภูมิปัญญาอภิวัฒน์. "กะเม็งสมุนไพรดูแลตับไตหัวใจ
ห้ามเลือด แก้บิด ผมหงอกเร็ว". [ออนไลน์].
เข้าถึงได้จาก: www.budmgt.com. [7 ธ.ค. 2013].
ฟาร์มเกษตร. "สมุนไพรกะเม็ง".
อ้างอิงใน: thrai.sci.ku.ac.th/node/936. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.farmkaset.org. [7 ธ.ค. 2013].
"กะเม็งตัวเมีย ยอดยาดีหมอพื้นบ้าน".
(จำรัส เซ็นนิล). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.jamrat.net.
[7 ธ.ค. 2013].
ฐานข้อมูลการประชุมวิชาการ
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. "พฤกษเคมี
และการยับยั้งการเกิดออกซิเดชันในเบื้องต้นของกะเม็ง".
(พจมาน พิศเพียงจันทร์, สรัญญา
วัชโรทัย, อุไรวรรณ ดิลกคุณานันท์, อุดมลักษณ์ สุขอัตตะ). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: kucon.lib.ku.ac.th.
[7 ธ.ค. 2013].
medthai.com."กะเม็ง
สรรพคุณและประโยชน์ของกะเม็ง 75 ข้อ ! (กะเม็งตัวเมีย)".[ออนไลน์].เข้าถึงได้จาก https://medthai.com/กะเม็งตัวเมีย [13/04/2019]
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น